روتبال درخت چیست؟

به جابجایی درختان به همراه بخشی از خاک  اطراف ریشه (به صور توپی شکل) روتبال درخت گفته می شود. در این شیوه کمترین آسیب بر ریشه های درخت در هنگام جابجایی وارد می شود و خطا پس از کاشت را به صفر می رساند. روتبال تنها روش برای جابجایی درختان بزرگ و غول پیکر می باشد.

چه نوع درختانی مناسب روتبال می باشند:

درختان با سیستم ریشه ای افشان مناسبترین درختان برای روتبال می باشند. زیرا در هنگام جابجایی بخش زیادی از ریشه های مویین به همراه درخت باقی می مانند و در هنگام کاشت آب کافی را به درخت می رسانند. درختانی مانند بید مجنون، نارون، اقاقیا، زبان گنجشک، چنار، صنوبر، سپیدار و ....  را در فصل رویش هم می توان جابجا کرد.

عوامل موثر در سلامت درختان روتبال شده:

1. سن درخت: سن درخت در هنگام جابجایی آن بسیار مهم است. درختان کهنسال بیشترین آسیب را خواهند دید زیرا ریشه های اصلی از درخت فاصله زیادی گرفته اند
2. ارتفاع درخت: هرچه ارتفاع درخت کوتاه تر باشد برای جابجایی مناسب تر است. درختان با ارتفاع بلند پس از جابجایی ریشه هابرای رساندن آب به سرشاخه ها به مشکل بر می خورند و باید در هنگام جابجایی ارتفاع درخت کمتر باشد. هرچه ارتفاع درخت بیشتر باشد امکان سقوط بعد  از کاشت آن ها به علت باد شدید بیشتر می شود.

نوع خاک:

روتبال درختان رشد کرده در خاک های رسی مناسب تر از درختانی که در خاک های شنی رشد کرده اند می باشد. زیرا در هنگام جابجایی خاک رس اطراف توپ ریشه به هیچ عنوان از هم گسسته نمی شود ولی در خاک های شنی احتمال ریزش خاک بسیار بالاست.

ریشه درختان رشد کرده در خاک رس اطراف درخت گسترده شده است و در هنگام روتبال ریشه های مویین بیشتری به جا می گذارند.     

ریشه در خاک های شنی حرکت بیشتری به اطراف دارد و کمترین حجم رشد مویین در درختان که در خاک شنی رشد کرده اند در هنگام جابجایی حمل می شود.

آبیاری:

درختانی که آبیاری آنها به صورت سطحی بوده به علت تراکم بیشتر ریشه در اطراف طوقه درخت کمترین آسیب را نسبت به درختانی که به صورت غرقابی آبیاری شده اند خواهد بود.

درختانی که آبیاری مداوم و منظمی داشته اند نسبت به درختانی که متحمل کم آبی شده اند به علت ریشه های سطحی خطا کمتری نسبت به درختان کم آب دارند.

محل کاشت درختان:

در صورتی که محل کاشت جدید درخت به نسبت جای قبلی آب و هوای مناسبتر و رطوبت بیشتر داشته باشد تاثیر زیادی بر سلامت درخت می گذارد.             

سرعت روتبال و کاشت درختان:

مدت زمان جابجایی درختان بسیار حائز اهمیت است. بهترین بازه زمانی کاشت بلافاصله پس از روتبال درخت می باشد. هرچه این بازه زمانی طولانی شود آسیب بیشتری به درخت وارد می شود.

بهترین زمان و فصل روتبال درختان:

بهترین زمان برای جابجایی و روتبال درختان ابتدای خزان آن ها و پس از برگ ریزی در درختان خزان کننده و درختان همیشه سبز ابتدای فصل رویش خواهد بود.

جهت کاشت درخت:

جهت شمال و جنوب درخت در هنگام برداشتن آن باید مشخص شود که این موضوع در هنگام کاشت می بایست رعایت شود که کمترین آسیب به درخت از جهت تابش نورخورشید وارد شود.

مراحل انجام روتبال درخت:

1. انتخاب درخت: مهمترین موضوع در هنگام جابجایی علامت زدن و انتخاب درخت می باشد. فاصله درختان انتخاب شده باید با نزدیکترین درخت حداقل 2 متر فاصله داشته باشد. درختان باید عاری از پوست خوار و چوب خوار باشند. و از لحاظ ظاهری چتری مناسب و هرس اصولی شده باشند.
2. آماده کردن محل کاشت درخت: قبل از روتبال درخت باید محل کاشت آن گودبرداری و خاک اطراف آن تقویت و سبک سازی شده باشد تا عملیات کاشت به بهترین نحو انجام گردد. درختان بایستی در ابتدای ورود به محل کاشته شوند. لازم به ذکر است گود برداشته شده باید از حجم روتبال درخت بزرگتر باشد تا عملیات کاشت به راحتی انجام گیرد.
3. روتبال درخت توسط نیروی متخصص یا ادوات مخصوص روتبال: این امر توسط نیرو و با حفر کانال از اطراف تاج درخت به سمت پایین با عمق و عرض مناسب و با ادوات مخصوص انجام می شود. عرض و ارتفاع روتبال درخت به سن، قطر ساقه و ارتفاع درخت بستگی دارد. هرچه سن و ارتفاع درخت بیشتر باشد حجم روتبال بزرگتر می شود.هنگامی که روتبال انجام می شود قسمت توپی شکل اطراف ریشه درخت توسط نیروهای مجرب به وسیله گونی کنفی (چتایی) به هم بافته می شود تا در هنگام جابجایی کمترین آسیب به گیاه برسد. پس از روتبال و گونی پیچ شدن بخش زیادی از شاخه های درخت هرس می شود تا در هنگام جابجایی آسیب کمتری ببینند. خصوصا نیاز آبی درخت کاهش یابد و از خطا احتمالی جلوگیری شود.
4. عملیات کاشت درختان: در صورت کوچک بودن روتبال این امر توسط نیرو انجام می شود اما اگر درخت بزرگ باشد حمل و کاشت بایستی با جرثقیل انجام گیرد.

در هنگام کاشت و قرار گرفتن درخت درون گودال جهت درخت بایستی رعایت شود. قبل از قرار دادن درخت خاک غنی و سبک داخل گودال ریخته شود. به منظور استقرار بهتر درخت از قیم و طناب محکم استفاده می شود تا از جابجا شدن درخت به علت آب زیاد پای گودال جلوگیری گردد.