ویروس استابورن

ویروس استابون یا ریز برگی مرکبات یکی از بیماری های   درختان مرکبات در مناطق گرم و خشک می باشد.

بیماری ریز برگ مرکبات در ایران

این بیماری اولین بار توسط رحیمیان در مناطق بم،بروات و اندوهجرد کرمان بر روی درختان گریپ و پرتقال گزارش شد. بیماری استابورن در استان های فارس، هرمزگان و مازندران بر روی  کیفیت و کمیت محصولات مرکبات تاثیر گذار شده است.

علائم بیماری استابورن یا ریز برگی مرکبات

این ویروس به ندرت موجب مرگ گیاه می شود ولی به شدت رشد گیاه را کاهش می دهد.

علائم نشانه های ریز برگی بر روی برگ و شاخه ها:

• شاخه ها و برگ های درختان بیمار به صورت غیر عادی فشرده و عمود قرار می گیرند.
• ظاهر برگ ها به شکل فنجانی و سبزردی شدن ان ها (ممکن است به علت کمبود ویتامین مثل روی باشد)
• کاهش فاصله بین گره های شاخه ها

نشانه های بیماری ریز برگی یا ویروس استاربون بر روی میوه

• شکوفه زدن خارج از فصل
• کاهش کیفیت و کمیت میوه های درختان بیمار
• بدشکل شدن میوه ها به صورت نامتقارن
• بذر میوه به محصول کامل نمی رسد
• رنگ میوه ها تا زمان برداشت محصول سبز باقی می ماند
• در صورتی که شدت بیماری بالا باشد لکه های ابی رنگی بر روی پوست سفید گریپ فروت و پرتقال ایجاد می شود
• علائم بیماری در هوای گرم به وضوح ظاهر می شود ولی در هوای سرد حتی معرف بیماری علائمی ندارد.

عامل بیماری استاربون

عامل بیماری استاربون  یک نوع میکروپلاسمای پیچی به نام citri  Spiroplasma مشخص شده است که در محیط های جامد به شکل مارپیچ حرکت می کند.

دامنه میزبانی بیماری استابورن

عامل ویروس استاربون در بخش آوند های ابکش درختان مرکبات آلوده می باشد. میزبان های این بیماری عبارتند از کنجد، هویج، سیاهدانه، خاکشیر بدل، مندآب،خردل وحشی، کیسه کشیش، پیچک صحرایی و گل ستاره ای دارد. این بیماری از طریق پیوندک جوانه بیماری قابل انتقال می باشد.

ناقل حشره استابورن مرکبات به طور عمده زنجرک ها Circulifera tenellus  و   C.haematoceps

هستند. آثار بیماری اولیه در مرکبات زمانی رخ می دهد که گیاه آلوده به بیماری وارد باغ مرکبات شود. مقدار آلودگی به تعداد گیاهان بیمار و منبع بیماری بستگی دارد.

روش های کنترل بیماری استاربون

• از  پیوندک های سالم و عاری از بیماری مصرف گردد
• مبارزه با این بیماری که ناقل بیماری و منبع بیماری گیاهان غیر مرکبات می باشد دشوار است از راهکاری اصلی مبارزه با این بیماری جلوگیری از آلوده شدن درختان جوان مرکبات در این مناطق می باشد. برای پرورش نهال های پیوند در مناطق بسته و غیر قابل نفوذ  ناقلان پرورش داد.
• می توان به روش ریز پیوندی نوک شاخه برای پیوندک عاری از ویروس کرد
• از بین بردن تمامی درختان آلوده در باغ های جوان
• درمان بیماران ریزبرگی در سطح کوچک توسط تتراسایکلین