دانه یا هر اندامی از گیاه می باشد که برای انتشار گیاهان از آن مورد استفاده قرار می گیرد.اگر بحث خوراکی بذر مطرح باشد به آن کرنل یا گرین گفته می شود.در کل بذر نتیجه پایانی عملکرد یک دوره گیاه و آغاز دوره جدید گیاه می باشد. به بیان دیگر بذر دانه رسیده یا بالغ در بردارنده جنین و منبع غذایی که از طریق پوسته دانه محافظت می شوند.
پیشرفت یک کشور در بخش کشاورزی و منابع طبیعی به میزان موفقیت کشور بهروری کیفی و مقدار بذر و تنوع آن در کشور می باشد.در کشورما به دلیل گسترش زیست محیطی، تنوع بذر موجود هست ولی موفقیت و پیشرفت در تولید بذر نداشته ایم.
مطالعه بیشتر : طراحی فضای سبز در مشهد
1-تکثیریافته و مانند بذرهایی شبیه نسل قبل تولید می کنند
2-تکثیر یافته و مقدار آن افزایش یافته می شود و الباقی آن توسط انسان جمع اوری و به مصرف علوفه، غذا،روغن گیری و...برسد.
در صورتی که اگر جنین یا قسمت های دیگر بذر صدمه دیده باشد درصد جوانه زدن بذر پایین می یابد و بوته های تکثیری ضعیف خواهند شد.بوته های تکثیری نسبت به عوامل نامساعد و بیماری ها حساس خواهند شد.صدمات بذر می تواند بر اثر عواملی چون حشرات و جوندگان،بیماری ها و آفت ها بر روی زمین یا انبار یا شیو های عمل برداشت نامناسب یا نگهداری نامناسب باشد.به علت تخصصی نبودن ماشین آلات کشاورزی آسیب های زیادی در هنگام برداشت بذر گیاهان دارویی می رساند.
از نظر گیاه شناسی بذر تخمک کاملی است که قدرت رشد و امکان تبدیل به گیاه کامل را دارد. این عضو گیاه حاصل تلاقی گامت ها هستنداما میوه نتیجه از رشد دیواره تخمدان ایجاد می شود.سیب یک میوه واقعی است ، اما توت‌فرنگی و انار میوه کاذبی می باشند،به این خاطر که از رشد نهنج حاصل می شوند.بعضی از میوه ها ، به عنوان یک بذر در نظر گرفته می شوند،مثل کاج ارغوانی، آلو یا ذرت
بذرهایی که کامل به بلوغ در آن ها کامل نمی باشد.جوانه زنی آنها درصد کمی دارد.حتی بذرهایی که قبل رسیدگی فیزیولوژیکی برداشت شده اند.گیاه چه های آنها ضعیف تولید می شود.مرحله کامل رشد دانه در رسیدگی فیزیولوژیکی است. که پس از آن به وزن دانه خشک افزوده نخواهد شد.
نه تنها ویژگی های ژنتیکی بر تعیین اندازه بذر تاثیر گذار است ویژگی و شرایط محیط هم تاثیرگذار است بنابراین بذرهای کوچک جنین کوچک و ذخیره مواد غذایی کم می باشد که نتیجه آن گیاهچه تولیدی ضعیفی دارد.بذرهای بزرگتر گیاهچه های قوی تر را تولید می کنند که در شرایط نامساعد مقاوم تر هستند.
هرچقدر عمر بذر بیشتر باشد درصد سرسبزی و قدرت رشد گیاهچه کاهش می یابد.بیشترین عمر بذرهای گیاهان زراعتی در شرایط مطلوب نگهداری 25 سال می باشد.
ارزشمندی بذر ها به مقدار خلوص ژنتیکی و فیزیکی آن وابسته است. برای بهبود خلوص فیزیکی با بهبود عملیات برداشت، نگهداری و بوجاری افزایش داد. اما عموما خلوص ژنتیکی در قشرهای بومی پایین است.برای اصلاح سازی زمان نسبت طولانی اقدام به بهبود آن کرد.جهت خاطر مطمئن نسبت به خلوص ژنتیکی بذر داشته باشید بهتر است از موسسات اصلاح بذر تهیه نمایید.
گیاهانی مانند کرچک،مریم گلی،بادرنجبویه،بابونه،رازیانه،زیره سبز و زیره سیاه که با بذر منتشر می شود. برخی دیگر مانند بومادران،گل محمدی و سنا به سادگی منتشر نمی شوند.برای جوانه دار کردن احتیاج به اقداماتی است.
بیشتر بدانید : فضای سبز ویلا در مشهد
1-دارای بو و رنگ بذر است
2-رسیده است
3-مقدار رطوبت کمتری دارند
4-پوک و آفت زده و رنگ پریده نیستند
5-به مواد شیمیایی آغشته نیستند
6-وزن متناسب دارند.
7-بدون هر گونه دانه های هرز می باشد
8-شکسته و نصف و نیمه نیستند
به دلیل وجود مسائلی که در کاشت بذر موجود است آگاهی از انواع روش های کاشت بذر اهمیت بالایی دارد به ویژه برای افراد مبتدی که شروع به کار در این زمینه کرده اند از نظر هزینه و زمان به صرفه می باشد.هنگام کاشت بذر باید به عواملی چون زمان کاشت،آماده بودن زمین کشاورزی و...بستگی دارد. با توجه به شرایط آب و هوایی ایران زیاد متناسب کشاورزی نمی باشد. آگاهی از نحوه کاشت و ترفند های کاشت اهمیت دارد.
در روش کاشت مستقیم منظور کاشت خود بذراست نه نهال یا قلمه ایی از گیاه کاشته شود.بذر گیاهان و سبزیجات معمولا در بیرون از منزل و در فضای باز رشد می کنند.برخی افراد تمایل دارند که در فضای داخلی کاشت انجام دهند که برای بعضی گیاهانی که دارای ساقه بلند دارند جواب می دهد مانند کرفس،جعفری و....
برای دریافت نتیجه مطلوب قرار دادن بذر در خاک کفایت نمی کند که باید یک سری نکات را رعایت کنید:
1-ابتدا باید از اینکه خاک شما عاری از هر گونه گیاه هرز باشد زیرا با وجود انها در زمین مانع رشد بذر می شوند چرا که مواد معدنی و آب مورد نیاز بذر را استفاده می کنند.
2-در کل برای هر بذری یک قاعده ایی دارد برای برخی بذرها باید 3 برابر اندازه خود درعمق زمین فرو روند و برخی در سطح زمین قرار داشته باشند و رشد بیشتری نیاز دارند.
3-هر بذری در زمان مشخصی باید کاشته شود تا جوانه زند.برخی بذر ها در شرایط هوای سرد باید کاشته شوند تا رشد کنند. در نتیجه اطلاعات کاشت بذر را کسب کنید.
4-در صورتی که قصد کاشت بذر در فضایی بزرگ را دارید باید به یاد داشته باشید که بذر را کجا کاشته اید برای این منظور زمین خود را خط کشی کنید.
5-مرطوب نگهداشتن خاک قبل کاشت بذر و بعد آن مهم است بذر را مستقیم آبیاری نکنید.
در این روش شما با کاشت نهال درفضای گلخانه یا در خانه انجام دهید احتیاج به کاشت بذر ندارید.این روش مزایا و معایبی دارند.در این روش شما کنترل بیشتری روی رشد گیاه دارید نسبت به روش مستقیم دارید و گیاه را نسبت به آفت ها محافظت کنید.
کاشت مستقیم بهتر از کاشت غیر مستقیم می باشد،معایب کاشت غیر مستقیم این است که با جابه جایی گیاه واسترسی که به گیاه وارد می کنید یا در زمان قلمه زدن در نهایت نتیجه مطلوبی نداشته باشید و هزینه بذر به صرفه تر از نهال کاری می باشد.
کاشت بذر گیاهان دارویی نه تنها سودی برای کشاورزان دارد نیاز جامعه را هم تامین می کند.کاشت گیاهان دارویی احتیاجی به داشتن تجربه و اطلاعاتی در زمینه باغبانی و کشاورزی ندارد.گیاهان دارویی براحتی رشد می کنند و فواید زیادی دارند.برخی از گیاهان دارویی را معرفی می کنیم.
1- بابونه : یکی از گیاهان دارویی است که یک ساله است و به دلیل برداشت آن مشکل و هزینه دار است کشاورزان تمایلی به کاشت آن ندارند. چند سالی است که این گیاه به رشد خوبی رسیده است و احتیاج به کاشت نیست و به صورت پودری در بازار عرضه می شود.کشاورزانی که قصد کاشت این گیاه را دارند برای آبیاری ان فقط برنامه داشته باشند کافی است.به دلیل تقاضای مردم نسبت به این گیاه به دلیل آگاهی از خواص آن افزایش یافته است که از طریق بذر می توان به کاشت این گیاه اقدام کرد که بهترین بذر موجود در بازار بذر بابونه آلمانی است.
2- به لیمو : به لیمو از جمله گیاهان دارویی است .که رشد این گیاه چند سال طول می کشد به لیمو گیاهی غیر بومی و بسیار عطر و خوش بو است این گیاه در هوای گرم خوب رشد می کند اگر آبیاری مناسبی داشته باشد سریع رشد می کند وکل فضا را می پوشاند.قسمت مهم گیاه برگ های آن است که باید خشک شوند.رشد این گیاه در تمامی نقاط کشور صورت می گیرد.
3- مریم گلی : بذر گیاه مریم گلی چند سالی طول می کشد که رشد کند این گیاه جزو خانواده گیاه نعنا محسوب می شود.که در فصل گلدهی به 50 سانتی متر ارتفاع می گیرد.چند سالی است که این گیاه مورد توجه قرار گرفته و تولید انبوه می شود.
4- سیر : یکی از گیاهانی که خواص دارویی قوی دارد گیاه سیر می باشد.خاصیت ضد قارچ و ضد میکروب و آنتی باکتریال گیاه موجب می شود که التهاب بدن کاهش یابد همچنین مصرف این گیاه از سرطان ریه،تورم مفاصل و استخوان و سرطان پروستات جلوگیری می کند.میزان مصرف روزانه سیر سبب کاهش کلسترول و در نتیجه کاهش فشار خون می شود.برای جلوگیری از سرماخوردگی پزشکان مصرف روزانه این گیاه را پیشنهاد می دهند.کاشت و پرورش سیر مانند بسیاری از گیاهان دارویی به صورت بذر می باشد که در فصل بهار و پاییز صورت می گیرد.این گیاه را باید در عمق 9 سانتی متری در عمق خاک و به فاصله 50 سانتی متری از یکدیگر کاشته شوند و در فصل پاییز باید با کود های گیاهی بپوشانید تا با ایجاد محیط گرم رشد کند.
5- نعنا : در صورتی که اگر شما قادر به تولید گیاهان دارویی بود به شما تمامی گیاهان دارویی را پیشنهاد می کردیم به خاطر که خواص بالای گیاهان دارویی که قادر به درمان خیلی از بیماری ها هستند.با کاشت گیاهان دارویی در منزل و استفاده روزانه از آن می توانید بدن خود را در برابر بیماری ها ایمن کنید.یکی دیگر از بذر های گیاهان دارویی که خواص زیادی دارد نعنا است.خاصیت ضد سرطانی نعنا تا کنون ثابت شده است.خواص دیگر نعنا عبارتند از کاهش التهاب بدن،بهبود سرطان پروستات،درمان سرطان کبد و ضدعفونی کردن و ضد نفخ معده می باشد.
کاشت بذر گیاه نعنا بسیار ساده می باشد و از سایر بذرها متفاوت می باشد.کافی است در فصل بهار یک ساقه از این گیاه را در گلدان خود بکارید نور آفتاب تغذیه اصلی این گیاه و سایر گیاهان دارویی می باشد.
6- مارچوبه : بذر گیاهان دارویی بیشتر به شکل ساقه یا به همان شکلی است که مشاهد می کنید برای کاشت ان کافی است که نمونه ایی از ان را داشته باشید و در منزل بکارید.مارچوبه یکی دیگر از گیاهان دارویی است که فواید زیادی دارد.یکی از مهم ترین خاصیت مارچوبه دارای سطح زیادی گلوتاتیون است دارای خاصیت ضد مسمومیت و همچین دفع سموم سرطانی است،این گیاه حتی باعث بهبود بخشیدن بدن از عوامل تاثیدگذار مصرف مشروبات الکلی بر ذهن و بدن است و باعث درمان سردر ها می باشد.
کاشت مارچوبه هم مانند سایر گیاهان دارویی آسان است کافی است یکمرتبه این گیاه را بکارید و 25 سال از ان بهره برداری کنید.کافی است یک ساقه مارچوبه را خریداری کنید و در گلدان یا حیاط منزل تان بکارید و از خواص آن استفاده کنید.
ناز آفتابی:ناز آفتابی گیاهی است به ارتفاع 15 سانتی متری وپهنای 30-40 سانتی متری است یک ساله می باشد.این گل به رنگ های صورتی،سفید،قرمز و نارنجی و زرد می باشد.این گل درتنوع بالایی چون کم پر و پر پر می باشد.
ناز آفتابی یا ناز گل به خاطر در زمان آفتاب کامل باز و در هنگام عصر کامل بسته می شود. به این خاطر به ناز آفتابی مشهور است.این گل در مقابل خشکی و کم آبی مقاوم می باشد.دمای بالای هوا را براحتی تحمل می کنند و از اواخر فصل بهار و اواسط فصل پاییز گلدهی دارند.با کاشت بذر این گیاه براحتی تکثیر می شود.
گل جاوید : گیاه یک ساله با ارتفاع 60تا 70 سانتی متری است.این گل ها از همان ابتدا غنچه خشک هستند و اگر با همان حالتی که هستند در مکانی تاریک و وارنه قرار دهید به همان صورت خشک می شوند به همین صورت به ان ها گل جاوید نامیده می شوند.که از نوع بهترین گل های خشک می باشند که در سبد گل های خشک استفاده می شوند.گل جاوید در رنگ های سفید، زرد نارنجی،قرمز و صورتی هستند.گلدهی این گیاه از اواخر بهار تا اوایل پاییز است و کاشت این گیاه از طریق بذر می باشد که باید آفتاب کامل به آن برسد تا تکثیر شود.
گل های ابری : ابری گیاهی است که در فصل های بهار و تابستان به ارتفاع 40-50 سانتی متر می رسد.این گل به رنگ های آبی، سفید و صورتی دیده می شود.دوره گلدهی آن از اواخر بهار تا اواسط پاییز است.این گیاه به علت ریشه ان سطحی است باید زود به زود آبیاری شود و آفتاب کامل را نیاز دارد.کاشت این گیاه از طریق بذر و در اوایل بهار صورت می گیرد.
گل تکمه ای : این گیاه یکساله و در تابستان به ارتفاع 50 سانتی متر می رسد.و نوع پاکوتاه آن به ارتفاع 20-30 سانتی متری مرسد. گل تکمه به رنگ های بنفش،سفید،صورتی و قرمز رنگ می باشد.دوره گلدهی این گیاه از اواخر بهار تا اواسط پاییز می باشد.این گل ها از جمله گل های خشک می باشد که پس از چیده شدن خشک می شوند.این گل های هوای در هوای گرم رشد می کنند و در مکان آفتابی کاشته شوند و به آب کمتری نیاز دارند.کاشت این بذر اوایل بهار از طریق کاشت بذر صورت می گیرد.
مروارید عسلی : مروارید گیاهی است یک ساله و و به ارتفاع 10 سانتی متری می رسد گل مروارید با گلبرگ های ریز و در رنگ های سفید، بنفش و صورتی مایل به قرمز می باشد.دوره گلدهی گل مروارید از ماه اردیبهشت آغاز و تا اواخر پاییز می باشد که دوره طولانی دارد.به علت شباهت عطر گل مروارید به بوی عسل به همین جهت به آن مروارید عسلی می گویند.این گیاه برای رشد به آفتاب کامل نیاز دارد و آبیاری آن باید منظم باشد.این گیاه متناسب برای فلاورس باکس ها می باشد.این گیاه از طریق کاشت بذر تکثیر و اوایل بهار انجام شود.
پریوش : این گیاه تابستانه به ارتفاع 30-40 سانتی متر می رسد.که پاکوتاه ان هم تولید می شود.برگ های گل پریوش سبز تیره با رگبرگ هایی روشن می باشد.دوره گلدهی آن از اواخر بهار تا اوایل پاییز می باشد. گل پریوش به رنگ های بنفش، سفید، قرمز و صورتی می باشد.این گیاه در صورتی اگر در سایه کشت شود ارتفاع آن افزایش می یابد این گل به آفتاب کامل احتیاج دارد.برای گلدهی خوب حاصل شود باید آبیاری منظمی داشته باشد.کاشت این گیاه از طریق بذر و در اوایل بهار می باشد.
کوکب کوهی : گل کوکب کوهی یک گل دائمی با گلبرگ های زرد رنگ می باشد که حداکثر ارتفاع آن 60 سانتی متر می رسد مرکز گل مخروطی شکل و به رنگ سیاه می باشد.دوره گلدهی گل های پریوش از اواخر بهار با اواسط پاییز می باشد پس از پایان گلدهی این گل، ساقه های خشک شده را از بخش پایین جدا کرد. این گل به آفتاب کامل و آبیاری منظم نیاز دارد. تکثیر گل پریوش از طریق بذر می باشد.
تاج خروس : گل تاج خروس گلی فصلی و یک ساله و حداکثر ارتفاع آن 20-70 سانتی متری می رسد. به علت شباهتی به تاج خروس دارند نام گذاری شدند.ارقام پا کوتاه آن بسیار زیبا می باشد به این خاطر که گل خود جلب توجه بیشتری نسبت به ساقه و برگ ها دارد.دوره گلدهی تاج خروس اواخر بهار تا اواسط پاییز می باشد.این گل به علت آّب کمی نیاز دارد خشکی را می تواند تحمل کند و آفتاب کامل نیاز دارد. این گیاه در اوایل بهار به صورت بذر کشت می شود.
گل زنبق : زنبق گیاهی همیشگی با ارتفاع 40-60 سانتی متری می باشد که گل زنبق به رنگ های سفید، آبی، زرد، قرمز و بنفش موجود است و از اواسط اردیبهشت ماه نمایان می شوند و دوره گلدهی آن کوتاه است که گل ها 2تا 3 هفته دوام دارند.باید آین گل ها را در مکانی آفتای کاشت و آبیاری آن منظم باشد تکثیر این گل از طریق تقسیم ساقه های زیرزمینی ان در فصل بهار یا پاییز صورت می گیرد.
بیشتر بخوانید : طراحی سیستم آبیاری در مشهد
.jpg)
